بررسی اثر عصاره آبی میوه سماق(rhus coriaria) درترمیم زخم پوستی در موش صحرایی نر

مقدمه: ترمیم زخم یکی از پیچیده ترین وقایع بیولوژیکی بعد از تولد بوده و باعث جایگزینی بافت مرده توسط بافت زنده می شود. هرگونه نقص درترمیم زخم، می تواند منجر به اختلالات پوستی مزمن شده و باعث کاهش شدید کیفیت زندگی و حتی مرگ شود. تاکنون دارویی که بتواند به طور مؤثر سبب تسریع و پیشبرد روند طبیعی ترمیم زخم در بدن شود، معرفی نشده و درمان زخم ها و سوختگی ها هنوز یکی از مشکلات اصلی کشورهای پیشرفته است. با توجه به آن که  اثرات آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی در بهبود زخم، باارزش می باشند و بعضی از گیاهان دارویی دارای چنین اثراتی هستند، در این مطالعه تأثیر عصاره آبی میوه سماق، برترمیم زخم موردبررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: بعد از ایجاد زخمی به قطر 5/2 سانتی متر بر ناحیه پشتی 45 رت نر، حیوانات به سه گروه 15 تایی (تیمار، شاهد و کنترل مثبت) تقسیم شدند. 24 ساعت بعد از ایجاد زخم گروه تیمار هرروز به میزان 5/0 گرم عصاره آبی میوه سماق،گروه کنترل مثبت پماد موپیروسین 2% و گروه شاهد بدون دریافت تیمار نگهداری شدند. درصد انقباض زخم در روزهای صفر ،3 ،5 ،8 ،10، 12 و 15 محاسبه گردیده و آنالیزهای بیوشیمیایی و بررسی های هیستوپاتولوژی، در روزهای 5 ، 10 و15 انجام پذیرفت. برای بررسی قدرت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی عصاره سماق، از اندازه گیری میزان فعالیت آنزیم میلوپراکسیداز استفاده شد. داده های به دست آمده توسط نرم افزار spss تحت تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج: مقایسه اولیه درصد انقباض زخم، حاکی از افزایش معنی دار درصد انقباض زخم در رت های تیمار شده با عصاره سماق در روزهای 8 و 15 بعد از ایجاد زخم نسبت به گروه شاهد است. افزایش معنی دار آماری در نمره بافت شناسی رت های تیمار شده با عصاره سماق ، نسبت به گروه شاهد دیده شد. نتایج حاصل از این مطالعه کاهش معنی دار (p<0.05) فعالیت آنزیم میلوپراکسیداز در روز 10 بعد از ایجاد زخم، در رت های تیمار شده با عصاره سماق نسبت به گروه شاهد را نشان داد. بحث و نتیجه گیری:  نتایج نشان داد که عصاره سماق علاوه بر افزایش سنتز کلاژن، سرعت اپیتلیالیزاسیون و انقباض زخم  باعث کاهش التهاب و نفوذ ماکروفاژها و نوتروفیل ها به محل زخم در فاز التهابی می شود و از این طریق در تسریع روندترمیم زخم مؤثر بوده و می تواند به عنوان یک داروی مناسب برای درمان زخم به کار رود.